Na początku miesiąca ogławiamy tulipany, narcyzy i inne rośliny cebulowe obcinając u nasady ich kwiaty. Rośliny odchwaszczamy i nawozimy, a od połowy maja przestajemy je podlewać by przygotowały się do letniego spoczynku.
Bezpośrednio po przekwitnięciu wycinamy zasychające kwiatostany forsycji, lilaków, migdałka a także wcześnie kwitnących gatunków tawuł. Przywiązujemy do podpór intensywnie rosnące pędy pnączy – powojników, wiciokrzewów i róż pnących.
Wycinamy dzikie pędy wyrastające pod miejscem okulizacji u róż, migdałków i innych szczepionych drzewek i krzewów. Dzielimy byliny kwitnące późnym latem lub jesienią (astry, złocienie, rudbekie, nawłocie, liliowce, funkie, liliowce, macierzanki, rojniki i rozchodniki). Po sadzeniu należy przyciąć dość silnie nadziemne części tych roślin. Przycinamy zasychające pędy kwiatostanowe bylin kwitnących bardzo wczesną wiosną. Ścinamy je nisko na około 5-10 cm nad ziemią.
W zależności od warunków pogodowych sadzimy do pojemników i skrzynek balkonowych rośliny sezonowe i gatunki wieloletnie (pelargonie, petunie, begonie bulwiaste, fuksje, argyrantemę krzewiastą, uczep rózgowaty, kocanki włochate, irezynę, Koleus Blumego i wiele innych). Zaczynamy robić sadzonki zielne z wielu gatunków krzewów liściastych – krzewuszek, tawuł, dereni i innych.
W celu zagęszczenia krzewów i drzew sosen, wyłamujemy młode przyrosty.
Wysiewamy nasiona roślin dwuletnich. Od połowy maja wysiewamy do gruntu nasiona gatunków ciepłolubnych, których siewki są wrażliwe na spóźnione wiosenne przymrozki jak np.: fasolę wielokwiatową, nasturcję większą, portulakę wielkokwiatową, złociszek oskrzydlony czy dynię ozdobną.
W drugiej połowie maja, po zimnych ogrodnikach (12-14maja) wysadzamy do gruntu (dobrze zahartowaną wcześniej) rozsadę roślin sezonowych – lobelię, szałwię, begonię, petunię, cynię, pelargonie, niecierpki, heliotrop a także byliny bulwiaste i cebulowe – paciorecznik, begonie bulwiastą, dalie, mieczyki, krokosmie i inne.
W ogrodzie wodnym sadzimy wrażliwe na przymrozki rośliny wodne jak np. grzybienie.
Systematycznie kosimy trawniki i w miarę potrzeby nawozimy i podlewamy. Posadzone w kwietniu lub na początku maja drzewka, krzewy i byliny zasilamy mineralnymi nawozami wieloskładnikowymi lub wolnodziałającymi. Zwykle robimy to po ok. 2 tygodniach od momentu sadzenia, gdy są już dobrze przekorzenione i mogą pobierać nawozy z gleby.
Sadownictwo
Początek maja to dobry termin na pierwsze dokarmianie drzew azotem (połowa dawki), dotyczy to głównie starszych drzew. Nowo posadzone drzewa nawozimy nieco później, żeby nie narażać systemu korzeniowego na uszkodzenia.
W maju bardzo ważne jest odpowiednie zaopatrzenie drzew i krzewów w wodę ze względu na intensywny wzrost roślin oraz kwitnienie.
Można wykonać jeszcze cięcie zasadnicze drzew.
Taki termin cięcia jest odpowiedni dla drzew, które mogły zostać uszkodzone w czasie zimy.
W maju widać, które pędy konary są przemarznięte, gdyż pąki nie rozwijają się.
Uszkodzone pędy zaczynają się marszczyć, co świadczy o uszkodzeniu wiązek przewodzących.
W maju można także stosować dolistne nawożenie drzew nawozami wieloskładnikowymi (np. Florovit), kiedy stwierdzimy uszkodzenia mrozowe. Zabieg ten pomaga szybciej zregenerować uszkodzenia powstałe w czasie surowej zimy.
Z uwagi na owady zapylające, warto jest usuwać z murawy i trawnika rośliny mniszka lekarskiego, który kwitnie w podobnym terminie, co drzewa owocowe i jest bardziej atrakcyjny dla pszczół niż kwiaty drzew i krzewów owocowych.
Należy usuwać chwasty wokół drzew i krzewów, zwłaszcza na plantacji truskawki i poziomki, jeśli w poprzednim miesiącu warunki pogodowe nie pozwoliły na wyłożenie ściółek. Po odchwaszczeniu i oczyszczeniu roślin, warto położyć ściółkę ze słomy, aby utrzymać na plantacji odpowiednie warunki fito-sanitarne. Rozpoczynamy zabiegi formujące odpowiednie kąty między przewodnikiem a pędami bocznymi.
W tym celu stosuje się różne materiały pomagające ukształtować właściwy kąt. Powinien być on zbliżony do kąta prostego. Do odginania pędów zielnych przydatne są drewniane klamerki, które zakładamy na przyrost o długości około 5-10 cm. Po dwóch tygodniach można je zdjąć, gdyż kąty rozwidleń są już utrwalone.
Pędy zielne lub półzdrewniałe (od drugiej połowy maja do czerwca – lipca) można odginać, stosując drewniane wykałaczki. Działają one na zasadzie rozpórek, kształtując prawidłowe położenie pędu w stosunku do przewodnika. W tym przypadku także usuwa się je po 14 dniach lub pozostawia aż same wypadną.
Zaczynają pojawiać się odrosty korzeniowe podkładki oraz drobne pędy wyrastające na pniu.
Powinny być one sukcesywnie usuwane w miarę pojawiania się. Odrosty wycinamy sekatorem a pędy z pnia usuwamy ręcznie, jeśli jeszcze nie zdrewniały.
Warzywnictwo
Na początku miesiąca do szklarni i tuneli foliowych można już sadzić pomidory, a kilka dni później – rozsadę ogórków. Jest to czas na siew późnych odmian marchwi i buraków ćwikłowych przeznaczonych na jesienny zbiór.
Warto też wysiać koper do zbioru na zielono, ale część z niego można zostawić na dłużej, aż do wytworzenia nasienników, aby potem zużyć go jako przyprawę do kwaszenia ogórków, kapusty i do innych przetworów.
Wysiewamy kolejne partie rzodkiewki i białą rzodkiew. Gdy gleba jest wilgotna, lecz nie za mokra, należy dokonać przerywki wysianych wcześniej warzyw.
W pierwszej dekadzie maja rozpoczyna się wysiew fasoli szparagowej i na suche nasiona. Gdy jest chłodno, siewy lepiej jest opóźnić o kilka dni, aż temperatura gleby ustabilizuje się (10°C i powyżej).
W tym samym czasie warto też wysiać nasiona szczawiu, soi i buraka liściowego. Od połowy maja można sadzić do gruntu letnie odmiany kalafiora, sałatę letnią, późniejsze odmiany kapusty, selery korzeniowe i naciowe.
Po „zimnych ogrodnikach” można też wysiać bezpośrednio do gruntu ogórki, kabaczki, dynie, patisony, cukinie. Jeśli zaś mamy gotową, wcześniej wyprodukowaną rozsadę tych warzyw, sadzimy ją teraz do gruntu.
Należy pamiętać, aby rozsada była zahartowana. Uprawa dyniowatych z rozsady daje zbiory wcześniejsze nawet o kilkanaście dni. Od połowy miesiąca siejemy do gruntu kukurydzę cukrową i pękającą.
Lepiej uprawiać je z wcześniej przygotowanej rozsady (od połowy kwietnia), wówczas uzyska się nieco wcześniejsze zbiory kolb. dwa rzędy kukurydzy warto posadzić obok rzędów ogórków od strony zachodniej, co będzie stanowiło naturalny pas ochronny od strony silniej wiejących wiatrów zachodnich i zapewni swoisty mikroklimat. W końcu miesiąca sadzi się do gruntu rozsadę warzyw o wysokich wymaganiach cieplnych (papryka, melon, oberżyna, kawon, melon, karczoch, kard, kiwano, rodzynek brazylijski).
Na rozsadniku siejemy natomiast sałatę rzymską, masłową, endywię, jarmuż, kalarepę, przeznaczonych do sadzenia jako warzywa poplonowe. Przez cały maj możemy wysadzać rozsadę porów, szczypiorku, cebuli siedmiolatki, rozmnażanej w pierwszym roku uprawy z nasion wysiewanych na rozsadniku.
Przez cały miesiąc możemy wysiewać na rozsadniku kolejne partie sałaty masłowej, kruchej i niektóre warzywa kapustowate na zbiór jesienny.
A wprost do gruntu możemy siać nasiona cykorii sałatowej, której korzenie jesienią i zimą będą przeznaczone do pędzenia główek. Należy bacznie obserwować nasz warzywnik. Powinien być regularnie odchwaszczany. W razie potrzeby warzywa trzeba nawadniać.
Ochrona
Mamy już za sobą okres żerowania kwieciaka jabłkowca, a zaatakowane pąki nie rozwijają się i zaczynają brązowieć. W ich środku znajdują się larwy, a za niedługo poczwarki, można więc się pokusić (co wymaga cierpliwości) o ich usunięcie z drzew.
W ten sam sposób możemy postąpić z zaschniętymi pąkami gruszy, które nie rozwinęły się po zimie, a we wnętrzu każdego z nich, na początku maja znajduje się najczęściej larwa lub poczwarka kwieciaka gruszowca. Należy uważnie się przyjrzeć pąkom kwiatowym, kwiatom i liściom jabłoni, czy (i w jakiej ilości) występują na nich mszyce. Jeżeli są to wyłącznie jasnozielone osobniki z ciemniejszą smugą w grzbietowej części, tworzące niezbyt duże kolonie na kwiatach i na liściach, to… nie ma się co nimi specjalnie przejmować.
To zapewne mszyca jabłoniowo-zbożowa, która po krótkim okresie żerowania w pąkach, na kwiatach i liściach przeleci wkrótce na trawy, gdzie pozostanie aż do późnego lata. Znacznie gorzej, jeżeli po spodniej stronie liści pojawią się kolonie różowawych i fioletowych mszyc porazika jabłoniowego.
To najgroźniejsza z mszyc występujących na jabłoniach – wytwarzająca na tych drzewach do sześciu pokoleń, a oprócz deformacji liści powodująca także skarlenie owoców.
W przypadku stwierdzenia dużej liczby kolonii porazika, trzeba będzie niedługo po kwitnieniu przeprowadzić zabieg zwalczający (Pirimor lub inny zalecany do zwalczania mszyc preparat).
W ten sam sposób należy postąpić na śliwach, na których najliczniej występuje mszyca śliwowo-trzcinowa oraz śliwowo-chmielowa. Niezauważone w porę, mogą już w czerwcu wytworzyć bardzo liczne kolonie, a ich obecność jest szczególnym zagrożeniem dla Węgierki Zwykłej i innych pokrewnych odmian z racji przenoszenia przez mszyce szarki – ospowatości śliw.
Na początku kwitnienia jabłoni i śliw wylatują owocnice, których larwy niszczą zawiązki owoców. Już wiele lat temu stwierdzono, że zabieg grzybobójczym preparatem Topsin, przeprowadzony tuż przed kwitnieniem, wpływa na mniejsze opanowanie zawiązków przez owocnicę.
Natomiast zabieg przeprowadzany bezpośrednio po kwitnieniu, a praktykowany przez sadowników jest bardzo trudny do przeprowadzenia w warunkach działkowych.
Deszczowa pogoda w okresie kwitnienia i po kwitnieniu w istotny sposób wpływa na późniejsze opanowanie roślin przez groźne choroby grzybowe takie jak brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych, brunatna plamistość drzew pestkowych, drobna plamistość drzew pestkowych (na wiśni) czy szara pleśń na truskawce.
W takich warunkach zwalczanie jest konieczne i powinno być prowadzone w okresie kwitnienia przeciwko brunatnej zgniliźnie drzew pestkowych na wiśni i czereśni (Topsin, Miedzian), a po kwitnieniu przeciwko drobnej plamistości (Syllit, Topsin).
Szarą pleśń na truskawce należy zwalczać w okresie kwitnienia stosując Euparen Multi, Teldor lub Pomarsol Forte.
